Continuité de l'Etat
Androany izany ny hoe 14 Oktobra… hankalazana sy hahatsiarovana ny 14 Oktobra 1958, izay nanombohan’ny Malagasy nitantana ny diany sy ny hoaviny. Tsy ho eo ambanin’ny fahefana sy fitantanana kolonialy Frantsay intsony.
 Naika hataon'i rafanja makotroka ny fankalazana hasolo ny hoe 26 Jona kanefa moa tsy tratra sy tsy vita indray… dia hoy ah hoe aleo mba hanoratsoratra kely indray @ ity vaninandro ity handinihana sy hanaovana retrospective kely.
Vao nanao kajikajy kely aho hoe raha 1896 no nanomboka ny fanjanahana ary azo lazaina hoe 14 Oktobra 1958 no niafarany, na hoe niverenan’ny Malagasy nandray andraikitra ny ho @ fitanana ny fireneny… dia @ izao 14 Oktobra 2020 izao izany dia mitovy ny fotoana nisian’ny fanjanahan-tany najakan’ny Vazaha Frantsay sy ny hoe fotoana nitantan’ny Malgasy an’ity nosintsika ity: samy 62 taona mikatroka: 1896- 1958 sy 1958-2020. Manomboka eto izany dia efa ny Malagasy indray no nitantana ela indrindra ity firenena ity ary tsy ho azo ampiasaina intsony ny ekskizy hoe: vokatry ny fanjahan-tany!
Raha atao tokoa mantsy ny bilan kely tsotsotra dia ahoana hoy ianao: nahavita zavatra ve isika nandritra an’izay 62 taona nitondrantsika izay? sa hoe zero manatody?

Asa, diso ve aho raha miteny hoe ny ankamaroan’ny zavatra mbola azo raisina sy hoe mafonja dia zavatra vita t@ andron’ny fanjahan-tany avokoa eto amintsika? na ny infrastructure: lalana, batiments, planifications urbaine,… ny toekarena: mbola ny fambolena de base sy hoe exporations vanille/litchi efa t@ fanjahan-tany ihany no eo… na ny systeme an’ny fahasalamana na ny hoe fampianarana aza… dia tsy nisy zavatra hoe tena nisongadina sy hoe nivoatra hita hoe tena nihatsara.
Tsy tia hanalava resaka aho fa fanairana kely fotsiny hoe: vitan’ny vazah ve dia tsy ho vitantsika? bedabe ny gasy makany an-dafy tonga dia mahay be ary tsy mena-mitaha @ hafa…
Ka nahoana ary no tsisy zavatra manjary mintsy eto?
Ho feheziko @ ilay lohan-teny ny valiny: Continuite de l’Etat!
Betsaka ny antony kely sy lehibe, tsy nampivoatra sy tsy nampandroso teto... fa io ngamba no tena folaitra voalohany indrindra hoy aho.
 Satria ra ny coco aloha otran’ny manana ihany isika fa ilay fomba fandraisana ny politika hatr@ izay mihintsy no misy lesoka kely.
Ireto aza misy soso-kevitra vitsivitsy:
- Tsisy projet mba mitohy izany mihintsy eto fa isaky ny 7-12 taona misy krizy… dia izay mandresy dia mandrava sy mamerina @ voalohany manao halako bika tsy tiako tarehy izay nataon’ny teo aloha daholo… ka hoy aho hoe izay eo @ fitondrana @ izao… ireo izay mikasa ny hoe eo @ fitondrana rampitso… mba ezaho ho tohizana/ahitsy izay paika efa miainga fa tsy hoe depart a zero foana… mino aho fa raha notohizana tsizarizary teo aza rehefa 62 taona mety ho misy raisina ihany an.
- Mahatonga ny continuite ihany koa ny hoe fihereverana na hoe fitsinjovana ny mpanohitra, raha enao no eo @ fitondrana… ireo antoko politika na olona politika voadaka rehetra teto ireo dia tsy mba nitsinjo ny hoe indray andro any aho mba ho mpanohitra koa… tsara kokoa ny hoe mametraka rafitra (lalana sy hoe framework) ahafahan’ny mpanohitra mi-existe sy mi-contribuer @ resaka sy debat @ politika/stratejia handehanan’ny fiainam-pirenena… raha tsy izay dia izay hataonao @ mpanohitra androany ihany no ho ataon’izy ireo aminao rahampitso rehefa ianao no ho mpanohitra.
- Ny mpanohitra ihany koa sy ny antoko politika @ ankapobeny dia tokony mijoro @ hoe ideolojia na hoe “cause” anaki-1 na maromaro… fitambaran’olona mitovy tanjona izany na hoe mitovy fijery, tanjona ary fitondra-tena… tsy tokony hoe fanohanana olona iray ny antoko ary tsy tokony miodina @ olona anaki-1 ny fisiany… asa ra mazava fa ny tiako hahatongavana dia ny hoe a la base, ozy ny tanora izay, tokony hoe misy antony any am-potony hiadivan’ny antoko ohatran’izany ireny hoe Democrat/Republican na hoe Labour/Conservative ireny… Tsy voatery manaraka ny an’ny vazaha akory isika fa ny tiako hahatongavana dia ny hoe mifototra @ hevitra ny antoko fa tsy @ olona… Tokony mijery na hoe manana vision hoe ho antoko mihoatra ny 100 taona ity antokotsika ity…
- Mifandraika @ izay ihany koa ny hoe ra antoko mpanohitra tena izy dia ie mazava ny zavatra na hoe hevitra toherina… fa tokony atao mazava ihany koa ny hoe zavatra atosika, alternative hoe vahaolana atolotra hoe manohatra an’ity izay ary izao no tokony hanaovana azy. Izao sy izao ny hevitra tohananay.
- Fitiavan-tanindrazana tokony mihoatra ny fitiavana tokan-trano, fitiavana fianakaviana. Ra tsy manana an’izany fahasahiana izany ny olona iray dia tokony tsy mandray andraikitra na inona io na inona. Io kian-trano antrano ary fihavanana @ maha mety azy io no mahatonga ny hoe tsy mitovy ny fanompo-mpirenena ary tsy mitovy ny lalana, fepetra mihatra @ tsirairay.
 Diso utopique loatra ve izany? Jereo ireo firenena Nordique ireo fa misongadina mihintsy izany hoe “service publique” izany.
Ny tiako hahatongavana dia ny hoe mila manana fahasahiana hoe na manda ny “fitakian’ny fianakaviana” na mametra-pialana.
Mazava hoazy misy ny dimension hoe stratejika toy ny fanana programa ohatra ny hoe MAP na IEM na tsy haiko… tsy hidirako lalina izay fa tsara fotsiny hoe zavatra mba realiste sy hoe azo tanterahina “baby steps”… fa tsy otran’ny manonofy atoandro ohatry ny hoe mirotsaka avy any an-danitra ny vola sy/na hoe manana competence @ zavatra rehetra i Madagasikara… mbola blaogy hafa koa ngamba izany.
Dia izay ee,
Raha ny zavatra hita hatr@ izao aloha dia tsy manakivy aho miteny hoe... tsy naleo ihany nijanona nisy mpanjanaka ve? asa, mety mivadika sy hifoha ao ampasana ve ny mpitolon'ny fahaleovan-tena raha maheno an'izany?
Sa ve hoe mbola mitohy ny tolona? @ izao tsy efa samy isika ihany ve no sakana ho @ fampandrosoana? asa, mety tsy hahomby intsony ny 1947 fa mety paik'ady vaovao indray angaha.
Atsipy ny teny ampon'ny mahalala.
Samy ho tratry ny hoavy ee!
Miray soa ny mpiray tanin-drazana
🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬🇲🇬
